हुन्डीमार्फत चीनमा ठूलो रकम निकासी

रोशन कार्की÷राजधानी
काठमाडौं २५ असोज
काठमाडौंको विभिन्न स्थानबाट दसैंको सामान खरिद गर्नका लागि मात्र नेपाली हुन्डी ऐजेन्टहरुले अवैध रुपमा चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतको खासामा ठूलो रकम निकासी भएको छ ।
राजधानीमा खुलेका कार्यालय होटल र गेस्ट हाउसबाट अवैध रुपमा हुन्डीको कारोबार गरिँदा दसैंको समयमा मात्र सो रकम हुन्डीमार्फत चीन निकासी भएको एक व्यवसायीले बताए । एक व्यवसायीले दिएको जानकारी अनुसार नेपाल र चीनबीचको व्यापारिक कारोबारमा नेपाली व्यापारीहरुले राजधानीको नयाँ बसपार्कस्थित रहेका विभिन्न होटल र गेस्ट हाउसबाट हुन्डीमार्फत रकम तिब्बतको ग्वाझाउ सहरमा करिब १ खर्ब रुपैयाँ पठाएको जानकारी दिएका छन् । सो कार्यमा विगतमा अवैध रुपमा हुन्डीको कारोबार गर्दा दुई वर्ष अगाडि पक्राउ परेका व्यापारी नारायण पौडेले बच्चु पौडेल विष्णु खत्री सुमन खत्रीले सो कारोबार गरेको बताइएको छ ।
यसैगरी लामो समयदेखि अवैध रुपमा हुन्डीको कारोबार गर्दै आएको प्रदीप सरिया गोविन्द सरिया शोभा खरेल मोहन अग्रवाल पवन सरिया हरि चिरानिया राजु मालु मदन केसी कृष्ण ज्ञवालीले यस पटकको दसैंमा करोडौं रुपैयाँको कारोबार हुन्डीमार्फत गरेका छन् ।
मैतीदेवीस्थित घरमा डेरा गरी बस्ने शिवरतन पोछारले हुन्डीमार्फत कारोबार गरिरहेको अवस्थामा २५ लाख ५० हजार रुपैयाँसहित पक्राउ गरेपछि घर-घरबाट समेत हुन्डीको कारोबार हुने गरेको रहस्य खुलेको छ । राजस्व अनुसन्धान विभागको अनुसन्धानबाट सो कारोबार घर-घरबाट हुने गरेकोसमेत पत्ता लागेको जनाएको छ । विभागका अनुसार पोछारले दैनिक ४० लाख रुपैयाँसम्म हुन्डीमार्फत कारोबार गरेको खुल्न आएको हो ।
ट्राभल्स एन्ड टुरको कार्यालय स्थापना गरी तेस्रो मुलुक र भारत चीनमा हुन्डीको कारोबार गर्ने भएकाले अर्बौं रुपैयाँ राजस्व देशलाई नोक्सानी भएकोसमेत राजस्व अनुसन्धान विभागले जनाएको छ । ट्राभल्सको कारोबार गर्ने भन्दै खुलेका ट्राभल्स ऐजेन्सीहरुले िसंगापुर इन्टरप्राइजेज सुन्धारा धाख्वा बिलिङका साचालक रवि कचुरिया मनकामना ट्राभल्सका साचालक मदन केसी दरबारमार्गको इमिरेट्स ट्राभल्सका साचालक राजु मालु सुन्धाराको युनिक ट्राभल्स एन्ड टुस्र एडभान्स मनी ट्रान्सफर र पशुपति मनी ट्रान्सफरलगायत अन्यबाट यस प्रकारको कारोबार हुने गरेको छ ।
अवैध रुपमा नेपालबाट भारत अस्ट्रेलिया दक्षिण कोरिया र खाडी मुलुकमा बढी मात्रामा हुन्डीमार्फत कारोबार हुने गरेका छन् । विभागले युनिक ट्राभल्सका साचालक कृष्ण ज्ञवालीलाई तारिकमा छोडेकै अवस्थामा उनले यस दसैंको मौका छोपी पुनः हुन्डीमार्फत नै रकमको कारोबार गरेका छन् । मनकामनाका साचालक अझै फरार भएको विभागले जनाएको ।
युजिन र एडभान्सका साचालक ज्ञवालीले ट्राभल्सको बोर्ड राखेर हुन्डीको कारोबार गर्दै आएको अनुसन्धानमा खुल्न आएको छ । काठमाडौंमा एउटा व्यवसायको बोर्ड राखेर अवैध हुन्डीको कारोबार गर्ने गरेको समेत विभागले गरेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ । नेपाली व्यापारीले नेपाल भारत चीन दक्षिण एसिया पूर्वी एसिया र युरोपसम्म हुन्डीबाटै कारोबार गर्ने गरेका छन् ।
यसबाट कारोबार गर्दा व्यापारीले कुनै डकुमेन्ट बनाउनु नपर्ने र पर्यटन भिसामा बस्नेले सस्तोमा अवैध रुपमा रकम पठाउने भएकाले यसबाट राजस्व घाटामा परेको छ । अधिकांश व्यापारीले सामान एउटै भन्सार ऐजेन्टबाट भन्सार पास गराइदिने गरेकाले यसको कुनै वैधानिक प्रमाण हुँदैन । यसरी सयौं व्यापारीले हुन्डीमार्फत व्यापारिक कारोबार गर्दा खर्बभन्दा बढी एकै महिनामा रकम पलायन हुने गरेको छ ।