चिनियाँ एक्जीम बैंकलाई नयाँ लाइसेन्स दिने गभर्नरको संकेत

काठमाडौं । चीनको एक्सपोर्ट इम्पोर्ट (एक्जिम)बैंक नेपालमा प्रवेशका लागि इच्छुक छ । सोमवार सिन्हावाले गभर्नर डा. युवराज खतिवडालाई उद्घृत गर्दै एक्जिम बैंकले नेपालमा सेवा सञ्चालनका लागि चासो देखाएको समाचार सार्वजनिक गरेको छ । सिन्हावाले एक्जिमसँग नेपालमा दुई विकल्प भएको समेत समाचार आफ्नो अनलाइन संस्करणमा प्रकासित गरेको छ, नेपालमा नयाँ बैंक सञ्चालनका लागि राष्ट्र बैंकले लाइसेन्स रोकेको छ, त्यसैले एक्जिमका लागि नेपालमा होलसेल बैकिङ्ग गर्न शाखा खोल्ने वा पुरानो बाणिज्य बैंकसँग साझेदारी गर्ने विकल्प छन् ।

खतिवडाले एक्जिम बैंकको प्रतिनिधीले नेपालमा लगानी गर्न अनौपचारिक प्रस्ताव गरेको जानकारी पनि सिन्ह्वालाई दिएका छन् । बैंकको लगानी नेपाल भित्र्याउन कुटनीतिक तहमा दुई देशवीच छलफल चलिरहेको छ, हामी एक्जिमबाट औपचारिक प्रस्ताव आउने अपेक्षा गरिरहेका छौं, उनको भनाई छ ।




गभर्नर खतिवडा भन्छन्ः हामी नयाँ लाइसेन्स दिनुहुँदैन भन्नेमा छैनौं, रणनीतिक महत्वका विदेशी बैंकलाई लाइसेन्स दिन सक्छौं, जसले नेपालमा ठूलो लगानी, अत्याधुनिक प्रविधि र नेपालको राष्ट्रिय प्राथमिकतालाई सहयोग गर्दछ ।



नयाँ बैंक तथा वित्तीय संस्था खोल्न नदिने राष्ट्र बैंकको पुरानो नीतिमा संसोधन हुन सक्छ भन्ने सिन्ह्वाको प्रश्नमा खतिवडाले सकारात्मक संकेत दिंदै भनेका छन्, हामी नयाँ लाइसेन्स दिनुहुँदैन भन्नेमा छैनौं, रणनीतिक महत्वका विदेशी बैंकलाई लाइसेन्स दिन सक्छौं, जसले नेपालमा ठूलो लगानी, अत्याधुनिक प्रविधि र नेपालको राष्ट्रिय प्राथमिकतालाई सहयोग गर्दछ ।
गभर्नर डा. खतिवडाको प्रतिक्रिया आउनु अघि नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत वु चुन्ताईले अर्थसचिव शान्तराज सुवेदीलाई भेट गरी चीनका केही बैंक नेपाल प्रवेशका लागि इच्छुक भएको बताएका थिए । वुको सन्देशसँगै चीनियाँ सञ्चारमाध्यमले यो मुद्दालाई प्राथमिकताका साथ उठाएका कारण के आगामी केही महिना भित्र नेपालमा चिनियाँ बैंकको प्रवेश हुँदै  त छैन् ? प्रश्न स्वभाविक रुपमा उठेको छ ।
सन् १९९४ मा स्थापना भएको एक्जिम बैंक चिनियाँ पूर्ण सरकारी स्वामित्वको बैंक हो । बेइजिङमा प्रधान कार्यालय रहेको एक्जिमका चीनमा १८ वटा शाखा छन् भने देशबाहिर तीन सम्पर्क कार्यालय छन् । बैंकको दक्षिणी र उत्तरी अप्रिंmका, पेरिस र सेन्टपिटरसवर्गमा शाखा छन् । बैंकका हजारभन्दा बढी बैंकसँग व्यवसायिक सम्वन्ध समेत छ । बैंकले आयात र निर्यात, विदेशमा बन्ने निर्माण तथा लगानी परियोजना, चीन सरकारको सहुलियतपूर्ण ऋणमा लगानी गर्दै आएको छ । एक्जिम बैंकले अन्तराष्ट्रिय ग्यारेन्टी प्रदान गर्ने लगायतका काम पनि गर्दै आएको छ ।
चिनियाँ बैंक यहाँ आए नेपालले पूर्वाधार, पर्यटन र व्यापारमा धेरै काम गर्न सक्ने पनि गभर्नर खतिवडाले सिन्ह्वालाई बताएका छन् । पछिल्लो सात महिनामा चीन र नेपालवीच ४३ अर्ब रुपैयाँको कारोवार भएको छ, चीनबाट नेपालमा एक लाख पर्यटक आएका छन्, चिनियाँ बैंकलाई नेपालमा व्यापारका लागि प्रशस्त स्थान छ, उनले भने ।
देशका ठूला जलविद्युत र टेलिकम परियोजनाको जिम्मा चिनियाँ ठेकेदारको हातमा छ, यस्तो बेला चिनको बैंकलाई नेपालमा व्यवसाय विस्तार गर्न उपयुक्त मौका छ, उनले भने । नेपाल चीन चेम्वर अफ कमर्सका अध्यक्ष राजेशकाजी श्रेष्ठले चीनका बैंकले नेपालमा सेवा दिए चीनबाट सेवा र सामान खरिदमा प्रयोग हुने एलसीका लागि सहज हुनेछ । अहिले एलएसी खोल्नका लागि निक्कै कठिन हुने गरेको छ, उनले भने ।
चिनीयाँ बैंकको प्रवेशले नेपालमा ऋण सिमा सुविधा बढ्नेछ, त्यसैगरी निर्माणाधिन परियोजनाका लागि निर्माण सामाग्री आयातमा समेत सहज हुनेछ । स्वतन्त्र उर्जा उत्पादकहरुको संस्था इपानका अध्यक्ष सुवर्णदास श्रेष्ठले चिनीयाँ बैंक सकेसम्म छिटो नेपाल प्रवेश गर्नु आवश्यक रहेको बताए ।
नेपालमा भारतको संयुक्त लगानीमा नेपाल एसबीआई, एभरेष्ट बैंक सञ्चालनमा छन् । त्यसैगरी पाकिस्तानको हविव बैंकको लगानीमा हिमालयन बैंक र बंगलादेशी लगानीमा नेपाल बंगालदेश बैंक सञ्चालनमा छ । अन्तराष्ट्रिय लगानीको स्ट्याण्डर्ड चार्टड बैंक, कोरियाली संयुक्त लगानीमा आइएलएफसी र एनएमबी बैंकमा मलेसियाली व्यवसायीको लगानी छ । दुबईको मश्रेक बैंकले नेपालमा शाखा खोलेर थोक कारोवार गर्दै आएको छ ।