पीएमज्यू ! भ्रष्टाचारी आरोपी मात्र किन पुनर्नियुक्ति हुन्छन् ?

रोशन कार्की

एमाले र माओवादी प्रचण्ड समूह मिलेर बहुमतको सरकार प्रधानमन्त्री केपी ओलीले सरकारको नेतृत्व गरेकै दिनदेखि हुँकार गरेका थिए, अब भ्रष्टाचार, अनियमिकता र तस्करी गर्ने जो कोही भए पनि नछोड्ने र कारबाही गर्ने हुँकार गरे । सो हुँकार मात्र पैसाले भरिएको झोला ल्याउन र नल्याएमा कारबाही गर्ने भन्ने पछिल्लो समयमा आएर सरकारी संस्थानहरुका गरेको नियुक्तिबाट प्रस्ट भएको छ । सरकारमा पुगपछि पहिला थर्काउने पैसाको डिमाण्ड गर्ने रणनीति ओली सरकारको रहेकोमा दुई मत छैन । ओली सरकारले दुई महिनाअघि अयोग्य भएको भन्दै निलम्बन गरेर पदबाट हटाइएका नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरका प्रमुख दिगम्बर झालाई दुई महिनापछि सोही पदमा नियुक्त गरे । सो नियुक्तीसँगै सरकारको आलोचनना हुनेक्रम अहिले चर्कोरुपमा भइरहेको छ । दिगम्बरले करोडका करोडले भरिएको झोला बोकाएर प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटार पुराएपछि दुई महिना पछि योग्य भए र उनी दूरसञ्चारको प्रमुखमा फेरि नियुक्त भए । सो झोला बोक्न पनि दिगम्बरले पत्रकारकै परिचय पत्र (सूचना विभागबाट जारी परिचयपत्र) धारी एक सुराकी पत्रकारलाई लगाएका थिए । उनै नक्कली पत्रकारले सो झोला बोकेर बालुवाटार छिरेपछिमात्र दिगम्बरको नियुक्ती ओली सरकारले गरेको थियो । यसरी करोडौ रुपैयाँ सत्तामा भएको मौका छोप्दै नियुक्ती बढुवा र सरुवाबाटै रकम सङ्कलन गरेको पछिल्ला घटनाबाट प्रमाणित भएको छ । निजी क्षेत्रलाई विभिन्न डर देखाएर रकम असुली गर्दै आएको अवस्थामा सरकारकै नेतृत्वबाट अवैध रकम सङ्कलन गरेर भ्रष्टाचारमा डुबेका व्यक्तिलाई प्राधिकरण र नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको जिम्मा लगाउने ओली सरकारबाट भ्रष्टचार नियन्त्रण हुन्छ भन्नु र कुकुरले हड्डी छोड्छ भन्नु उस्तै भएको छ । प्रधानमन्त्री ओलीले दुई पटक नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको नेतृत्व लिएका व्यक्तिलाई पुनः किन नियुक्त गरे त कुलपतिमा भन्ने प्रश्न अहिले बालुबाटारभित्रै चलेको छ प्रतिष्ठानका कुलपति र ठेकेदारसहित ११ जनाको मिलेमतोमा सरकारी रकम दुरुपयोग गरी भ्रष्टाचार गरेको भन्दै अख्तियार दुरुपायोग अनुसन्धान आयोगमा छानबिन गरी कारबाहीको माग राख्दै उजुरी परेपछि पनि ओली सरकारले कुलपति गंगाप्रसाद उप्रेतीलाई किन नियुक्ती गरे ? त्यसको सतही उत्तर प्रज्ञाबाटै प्राप्त भएको छ ओलीलाई उप्रेतीले सरकारी ढुकुटीबाट घोटला गरेको रकमले भरिएको झोला बुझाएपछि पुनः कुलपतिमा नियुक्ती पाए । भ्रष्टाचारविरुद्ध एकीकृत पत्रकार समूह नेपालले चीन र जापानबाट प्रिन्टिङ मेसिन खरिदका नाममा करोडांै रुपैयाँ घोटला गरेको भन्दै अनुसन्धान गरेर घोटला गरेको रकमको व्याजसहित असुलउपर गरी हदैसम्मको कारबाहीको माग राख्दै उजुरी दर्ता गरायो । सो समूहले उपलब्ध गराएको विवरणअनुसार कुलपति गंगाप्रसाद उप्रेती (पुनः नियुक्ति भएको), तत्कालीन उपकुलपति विष्णुविभु घिमिरे, तत्कालीन सदस्य सचिव जीवेन्द्रदेव गिरी, प्राज्ञा सदस्य दिनेशराज पन्त, हाइड्रो इन्जिनियर मोहनबहादुर कार्की, आर्किटेक इन्जिनियर शान्ति थापा, ग्लोबल प्रिन्टिङ पे्रसका सञ्चालक बासु ढकाल, सहयोगी दीपक जैन, प्रेस विज्ञको नाम दिएका मोहन जोशी, ठेकेदार कम्पनी म्याप इन्टर्पिनर्स प्रालि र सो कम्पनी सञ्चालक मनोज पुरीलाई विपक्षी बनाई मुद्दा दर्ता भएको छ । अख्तियारको केन्द्रीय कार्यालय टंगाल काठमाडौंमा २०७५ असोज २२ गते ५६५१ नम्बरमा सो मुद्दा दर्ता भयो । सो समूहले दिएको उजुरी पत्र २०७५ असोज १९ गते तयार गरी २२ गते अख्तियारमा मुद्दा दर्ता गराएको जनाएको छ । ‘आवश्यक अनुसन्धान गरी कारबाही गरी पाऊँ’ भन्दै कुलपति उप्रेतीसहित ११ जनालाई विपक्ष बनाई उजुरी दर्ता गराएको पाइएको छ । सो उजुरी पत्रमा प्रतिष्ठानका कुलपति उप्रेती र अन्य कर्मचारी एवं ठेकेदार कम्पनीको मिलेमतोमा प्रेस मेसिन खरिद तथा सो मेसिन सञ्चालनमा दिँदा करोडांै रुपैयाँ हिनामिना भएको र आफंैले सञ्चालन गर्नेगरी खरिद गरेर ल्याएको मेसिन ग्लोबल प्रिन्टिङका सञ्चालक वासु ढकाल समूहको योजनामा कम मूल्यमा सरकारी जग्गा निःशुल्क उपलब्ध गराई भाडामा दिएको उल्लेख गरी विपक्षी व्यक्ति र उल्लिखित व्यहोरालाई अनुसन्धान गरी कारबाहीका लागि माग गरी मुद्दा दर्ता गराएको जनाएको छ । प्रज्ञामा कुलपतिकै योजनामा प्रिन्टिङ मेसिन खरिदको नाममा करोडौं रुपैयाँको घोटाल गरेको भएको भन्दै विभिन्न मिडियाले समाचार प्रकाशन गर्दै आएको थियो । उजुरी दर्ताकर्ताले सोही समाचारकै आधारमा छ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम हिनामिना भएको ठहर गरी कारबाहीका लागि अख्तियारमा उजुरी दर्ता गराएको जनाएको छ । सो उजुरी पत्रमा प्रज्ञामा भएको प्रिन्टिङ मेसिनका बदलामा नयाँ प्रविधिको मेसिन खरिद गर्ने र सोही खरिदबाट कमिसन मिलाउने ठेकेदार कम्पनीलाई मात्र टेण्डर स्वीकृत गर्ने गोप्य सम्झौतापछि मेसिन खरिदका लागि टेण्डर दर्ता गराउने कम्पनीमध्ये कुलपति उप्रेतीकै योजनामा म्याक इन्टरप्र्रिन्स प्रालिलाई सो खरिदको टेण्डर स्वीकृत गरी करोडौं रुपैयाँ घोटला गरेको दाबी गरेको छ । सो मेसिन खरिदका लागि अन्तर्राष्ट्रिय कम्पनी प्रिन्ससेल नामको कम्पनीले समेत टेण्डर दर्ता गराएको थियो । सो प्रतिष्ठान र ठेकेदारहरुकै मिलेमतोमा करोडौँ डलरको सामान खरिद गर्न दुईवटा मात्र कम्पनीले टेण्डर प्रक्रियामा भाग लिनुले पनि सो खरिद कार्यमा घोटाला भएको प्रमाणित गर्ने दाबी उजुरीमा गरिएको छ । २०७४ जेठ २९ गते म्याक नामको कम्पनीले टेण्डर प्रक्रियामा भाग लिएपछि सो कम्पनीका सञ्चालकसँग कमिसन रकमको ‘डिल’ पक्का गरेपछि टेन्डर स्वीकृत गरिएको थियो । सो कम्पनीले विभिन्न नौवटा प्रिन्टिङ मेसिनसँग सरोकार राख्ने मेसिन खरिद गर्न अमेरिकी डलर १० लाख ४७ हजार नौ सय ६५ डलर ६६ सेन्टमा टेण्डर हालेको प्राप्त कागजातबाट खुलेको छ । यसरी लाखौँ डलरको सामान खरिद गर्नु टेण्डर सार्वजनिक गरेको सो प्रतिष्ठानले कुनै प्रतिस्पर्धा नगराई टेण्डरको प्रक्रिया मात्र पूरा गरी सरकारी ढुकुटीको रकमलाई हिनामिना गरेको उल्लेख छ । सो घोटलाका बारेमा पटक–पटक आर्थिक दैनिक र तीब्रखबर डटकमले प्रज्ञामा खरिद गरेको मेसिन प्रचलित बजार मूल्यभन्दा अत्यधिक मूल्यमा खरिद गरी सरकारी ढुकुटीको पैसा घोटाला गरेको समाचार प्रकाशित भएपछि प्रतिष्ठानले पत्र पठाएको थियो । उक्त पत्रको पहिलो पृष्ठको अन्तिम हरफमा टेण्डरमार्फत भएको विषयमा बोलपत्रदातासँग वार्ता गराएर मूल्य घटाएको उल्लेख गरेका कारण बोलपत्रबाट भएको खरिद प्रक्रियालाई वार्ताबाट मूल्य थपघट गर्नु विद्यमान कानुनविपरीत रहेको समेत सो उजुरी पत्रमा उल्लेख गरिएको छ । सो सम्बन्धमा ठेकेदार मनोज पुरीका अनुसार एउटा व्यापारी जोगी बन्नका लागि लगानी नगरेको जे जस्तो काम गरे पनि फाइदा नै लिने योजनाअनुसार काम गर्ने भएकाले मैले पनि सोहीअनुसार ठेक्कापट्टामा हात हालेको स्वीकारेको समेत सो उजुरी पत्रमा उल्लेख छ । व्यापारीले नाफाकै लागि लगानी गर्ने हो, कुनै पनि कार्यालय वा अन्य संघ/संस्थाले सामान खरिद गर्न गरेको टेण्डरमा घाटा खाएर कसैले पनि टेण्डर नहाल्ने, भनेको सामान खरिद गरेर ल्याइदिने हो, त्यो गुणस्तर थियो कि थिएन भन्ने चेकजाँच ठेकेदार कम्पनीको होइन सम्बन्धित कार्यालयको हुने, गुणस्तरहीन र तोकिएको सामान नआएको भए किन प्रज्ञाले ठेकेदारले बुझाएको बिल र सामान सही छ भनेर प्रमाणित ग¥यो ? गुणस्तरहीन या महँगोमा खरिद गरे पनि नगरे पनि त्यसको त्यसको जिम्मेवारी प्रज्ञाकै कर्मचारी हो भन्नुमा पनि सो सामान खरिदमा भ्रष्टाचार भएको प्रमाणित हुने दाबी उजुरीमा गरिएको छ । नाफा खानकै लागि सो टेण्डरमा मिलेमतो गरेको ठेकेदार पुरीकै भनाइबाट समेत खुलेको दाबी उजुरीमा गरिएको छ । एकातर्फ ठेकेदार पुरीले कुलपति उप्रेतीसहित प्रज्ञाकै कर्मचारीमाथि दोष लगाउँदा प्रज्ञा प्रतिष्ठानबाट कुनै छानबिन गर्नेतर्फ चासो दिएको छैन । उल्टो सामान खरिदको कागजपत्र र समाचार कसले दियो भन्दै स्रोतको खोजी कुलपति उप्रेतीले तत्कालीन उपकुलपछि घिमिरेलाई निर्देशन दिएका थिए । यसरी करोडौ रुपैयाँ घोटला गर्ने उप्रेतीबाट प्रज्ञा र अर्बौं रुपैयाँ हिनामिना गर्ने झाबाट संस्थानको उन्नति कस्तो होला त्यो भने हेर्ने बाँकी छ । जय होस् । karkirimn@gmail.com