वकिल अफिसमा राजश्वको छापा
बार पूर्वअध्यक्ष थापाको फर्मबाट कागजात जफत
रोशन कार्की
काठमाडौं । वकिल र लेखापरीक्षकको संलग्नतामा नक्कली कागजात बनाई राजस्व छली गरेको आरोपमा शुक्रबार वकिलको कार्यालयमा राजस्व अनुसन्धान विभागले छापा मारेको छ । कर्मचारी र व्यवसायीको मिलेमतोमा दुई वर्षअघि नक्कली निकासी प्रज्ञापनपत्र र बिलविजक तयार गर्न कानुनी सल्लाह दिने र लेखापरीक्षकको सहयोगमा करछली गरेको आरोपमा विभागले नेपाल बार एसोसिएसनका पूर्वअध्यक्ष एवं वरिष्ठ अधिवक्ता शम्भु थापाको ल फर्ममा छापा मारेको हो ।
विभागले पुतलीसडकमा रहेको थापाको ‘लिगल एडभाइजरी’ मा छापा मारेको महानिर्देशक खुमराज पुञ्जालीले बताए । महानिर्देशक पुञ्जालीले विभिन्न सूचनाका आधारमा क्रमैसँग नियन्त्रणमा लिई करछली गरेको प्रमाणित भए कारबाही गर्ने बताए । उनले चार्टर्ड एकाउन्टेन्ट बिके अग्रवाल र जनचेतना ल फर्ममा पनि छापा मारेको बताए । विभागका महानिर्देशक पुञ्जालीले प्रतिष्ठित पेसाकर्मी डाक्टर, इन्जिनियर, वकिल, चार्टर्ड एकाउन्टेन्ट र पत्रकारबाट कर छलेको बारेमा थु्रपै सूचना आएको र सोबारे गोप्य अनुसन्धान भइरहेको बताए । वकिल र लेखापरीक्षकको सहयोगमा नक्कली कागजात बनाई व्यवसायीले भन्सार नाकामा पेस गरेका थिए । नक्कली बिलविजक तयार गरेर पठाएको भन्सार प्रज्ञापनपत्रका आधारमा ७ जना व्यवसायीले सरकारी कर फिर्ता लिन सफल भएका थिए ।  प्राप्त सूचनाका आधारमा व्यापारीले रसुवा र तातोपानी भन्सार कार्यालयबाट नक्कली निकासी सामानको कागजत बनाई सो समयमा ७ करोडभन्दा बढी रकम झिक्न सफल भएका थिए । विभागका अनुसार अधिवक्ता थापाको ल फर्मसहित उद्धवकुमार केसी सञ्चालक रहेको जनचेतना ल फर्म, महेशकुमार सिंह सञ्चालक रहेको वीम इन्जिरनियरिङ कन्सलटेन्सी नयाँसडक, शम्भु थापा सञ्चालक रहेको लिगल इडभाइजरी फोरम र डिजाइन सेल प्रालि नक्सालमा छापा मारिएको हो । 

राजस्व चुहावट अनुसन्धान तथा नियन्त्रण ऐन २०५२ ले दिएको अधिकार प्रयोग गर्दै विभागमा राजस्व छली गरेको प्राप्त सूचनाका आधारमा ती संस्थाको कागजात  तथा ल्यापटप लिएर आएको महानिर्देशक पुञ्जालीले जानकारी दिए । केही दिनअघि होटल अन्नपूर्णमा ०६२÷६३ का केही अभियन्तालाई नियतवश ‘ठीक’ लगाउने योजना बनाइएअनुसार थापाको ल फर्ममा छापा मारिएको बताइएको छ । सोही योजना कार्यान्वयन वरिष्ठ अधिवक्ता थापाको पुतलीसडकस्थित ल फर्ममा छापा मारेर सुरु भएको विभागले जनाएको छ ।
तत्काल रकम झिक्न उनीहरूले आवश्यक कागजात तयार बनाउन तातोपानी भन्सार कार्यालयका ७ जना कर्मचारी प्रत्यक्ष रूपमा संलग्न भएको पुष्टि भन्सार विभागले यसअघि नै गरिसकेको थियो । दुई वर्षअघि तातोपानी भन्सार कार्यालय र रसुवा भन्सार कार्यालयबाट पटक–पटक सामान नै निकासी नगरी विभिन्न समयमा १२ करोड रूपैयाँभन्दा बढीको राज्य कोषबाट रकम झिकेको खुलासा भएको थियो । नक्कली निकासी प्रज्ञापनपत्र बनाउने कर्मचारीको पहिचान भए पनि सो विषय छानबिनकै क्रममा रहेको भन्दै उनीहरूमाथिको कारबाही गर्न आलटाल गरिएको हो । ती कर्मचरीको नाम अझै छानबिनको नाममा गोप्य राखिएको भन्सार विभागले जनाउँदै आएको छ ।
तातोपानी र रसुवा भन्सार नाकाबाट नक्कली निकासी प्रज्ञापनपत्र तयार गरी राज्यकोषबाट रकम झिक्न लेखापरीक्षक ओखलढुंगा पोकली घर भएका थलमान सुवेदीको मुख्य भूमिका रहेको विभाग उच्च स्रोतले जनाएको छ । उनकै नाममा दर्ता भएको दिगम्बर ट्रेड इन्टरनेसनललगायत फर्मको सो कार्यमा संलग्न छन् । स्रोतका अनुसार भक्तपुर काठमाडौं र सिन्धुपाल्चोकमा दर्ता गरिएका अन्य फर्ममा दिगम्बर ट्रेड हाउस, भीमेश्वर ट्रेड हाउस, सरिता बिजनेश इन्टरनेसनल, सरिता इन्टरप्राइजेज, आशुतोष इम्पेक्स र शिवशक्ति इन्टरनेसनल नामका फर्मबाट सामान चीन निकासी गरेको प्रमाण पेस गरेका थिए । लेखापरीक्षक सुवेदीले तिब्बतमा रहेको बैंक अफ चाइनाबाट सामान निकासी गरेको कागज बनाई सो रकम झिक्न सफल भएको अनुसन्धानबाट खुलेको विभागले जनाएको छ । सो कार्यमा तत्कालीन तातोपानी भन्सार कार्यालयका कर्मचारी सूर्य सेढाइँ, वीरेन्द्र पाण्डे, रामकृष्ण तिवारी, विश्वनाथ खनाल, भवानी गुप्ता, उद्धव थपलिया र शारदा दाहालले सो नक्कली भन्सार प्रज्ञापनपत्र तयार पारेको आरोप स्रोतको छ ।
अनुसन्धानका क्रममा उनीहरूले तिब्बततर्फ मैदा, चाउचाउ, अगरबत्ती, वनस्पति घ्यूलगायत सामान निकासी गरेको प्रमाण पेस गरेका सामानको बिल र मूल्य, अभिवृद्धि कर (भ्याट) को बिल बनाउन सहयोग गरेको फेला परेको विभागले जनाएको छ । यस कार्यमा अशोक अधिकारीको नाममा दर्ता भएको फर्मबाट सो सामान निकासी भएको जनाइएको छ । सो कार्यमा सिन्धुपाल्चोक उद्योग वाणिज्य संघको समेत संलग्नता रहेको अनुसन्धानबाट खुलेको विभागले जनाएको छ ।
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग प्रमुखमा लोकमानसिंह कार्की नियुक्त भएलगत्तै अख्तियारले अर्थसचिव शान्तराज सुवेदीलगायत उच्च पदाधिकारीलाई बोलाएर नक्कली भ्याट छलीका मुद्दालाई कडाइका साथ हेर्न र तत्काल कारबाही गर्न निर्देशन दिएपछि विभागले आफ्नो कार्यलाई तीव्रता ल्याएको हो ।
भ्याट प्रकरणमा मुछिएका मुलुकका प्रतिष्ठित व्यापारिक घराना र विदेशी संस्था गरी झन्डै १५ अर्ब रूपैयाँभन्दा बढी राजस्व छलेको अनुमान विभागको छ । गत वर्ष ४ सय ९५ व्यापारिक फर्मले नक्कली भ्याट बिल प्रयोग गरेको पाइएको थियो । हाल एक हजार ८ सयभन्दा बढी फर्ममाथि विभागले अनुसन्धान गरिरहेको छ ।
अर्कोतिर, विभागले २० अर्ब रूपैयाँ बक्यौता उठाउन सकेको छैन । भ्याटसहित अन्य राजस्व नतिर्नेको संख्या पनि दिनहुँ बढिरहेको छ । आन्तरिक राजस्व विभागका महानिर्देशक टंकमणि शर्माका अनुसार चालु आवमा मात्र ५ अर्ब बक्यौता मिलान भएको र २ अर्बभन्दा बढी असुली भएको बताएका छन् ।
अख्तियारको निर्देशनपछि अर्थ मन्त्रालयले पनि विभागलाई विभिन्न संघसंस्था, पेसाकर्मी र व्यवसायीको ठूलो संख्या अझै करको दायरामा नआएको बताउँदै तत्काल उनीहरूलाई समेट्न निर्देशन दिएको छ । कर नतिर्ने र करको दायरामा नआउने व्यक्ति र संस्थालाई उनीहरू दर्ता भएको निकायमा खोज्न थालिएको बताउँदै महानिर्देशक शर्माले भने, ‘यो काम चालु आवभित्र सकिनेछ ।’  विभागका अनुसार एक करोडभन्दा माथिको कारोबार गर्ने यस्ता १६ सय ११ कम्पनीले ५१ करोड रूपैयाँ भ्याट तिर्न मात्र बाँकी छ । ५० लाखभन्दा माथिको कारोबार गर्ने एक सय २२ कम्पनीले २ अर्ब ३३ करोड रूपैयाँ कर तिर्न बाँकी छ । विगतमा भएका स्वदेशी तथा विदेशी अनुसन्धानले मुलुकको अर्थतन्त्रको ४० प्रतिशत हिस्सा करको दायरा (इनफर्मल इकोनोमी) बाहिरबाट चलेको देखाएको छ । यता, नेपाल बार एसोसिएसनका पूर्वाध्यक्ष थापाको फर्ममा राजश्वले गरेको छापाको एसोसिएशनले सुक्रबार विरोध जनाएको छ । विज्ञप्ति जारी गरी बारले उक्त कामको निन्दा गरेको छ ।