तातोपानी नाका हुँदै नेपाली रुपैयाँ हङकङतर्फ

सिन्धु विकास बैंकका अध्यक्ष जसले एसएलसी मात्र पास गरेका छन् । सिन्धु विकास बैंकका अध्यक्ष श्रेष्ठ यस कार्यमा संलग्न काठमाडौं । नेपाली व्यापारीको मिलोमतोमा तातोपानी भन्सार नाका हुँदै नेपाली रुपैयाँ अवैध रूपले हङकङतर्फ निकासी हुने गरेको तथ्य पत्ता लागेको छ । लामो समयदेखि अवैधरूपमा अमेरिकी डलरको कारोबार गर्दै आएका केही स्थानीय व्यापारीको सहयोगमा नेपाली हजार दरका ५ करोड रुपैयाँ दैनिक हङकङ पठाउने गरेका हुन् । नेपालबाट अवैध रूपले विदेशी रकम सिन्धुपाल्चोकको तातोपानी नाका हुँदै चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतको खासा बजार निकासी हुने गरेको खुलासा भएपछि सो कार्यमा भन्सार नाकाले कडाइ गर्न थालेपछि नेपाली रकम त्यसतर्फ निकासी हुन थालेको हो । हङकङस्थित मनी एक्सचेन्जमा नेपाली व्यापारीले चिनियाँ व्यवसायीसँगको मिलोमतोमा नेपाली रुपैयाँ तातोपानी, चीनको खासा, गोन्जाउ हुँदै हङकङ पु¥याउने गरेका छन् । नेपाली व्यवसायीहरूकै आग्रहमा चिनियाँ व्यवसायीहरूले नेपाली रुपैयाँ लैजान थालेको थाहा हुन आएको छ । हङकङस्थित चुइकिङग मेन्सनमा मनी एक्सचेन्ज सञ्चालक एक अधिकारीले भने, ‘हामीकहाँ दैनिक ५ करोड नेपाली रुपैयाँ संकलन हुन्छ, ती रकम हरेक दिन व्यापारीहरूले साँझ निकालेर लैजाने गरेका छन् ।’ व्यवसायीहरूस“ग अगाडि नै पेस्की लिएर उनीहरूले नेपाली रुपैयाँ संकलन गर्न थालेको ती सञ्चालकले बताए । उनीहरूले कुरियर र हुन्डीमार्फत रकम हङकङ पुर्याउने गरेका छन् । देशको शान्ति सुरक्षा र अस्थिर राजनीतिक अवस्थाको मौका छोपी नेपाली व्यवसायीहरूले नेपाली रुपैयाँ विदेशी बैंकमा बचत गर्न थालेका हुन् । अवैध नेपाली रुपैयाँ हङकङ पठाउने कार्यमा सिन्धु विकास बैंकका अध्यक्ष राजेन्द्रकुमार श्रेष्ठको संलग्नता रहेको खुल्न आएको छ । गोप्य रुपैयाँ प्राप्त जानकारीअनुसार सो बैंकका अध्यक्ष श्रेष्ठले आफ्नै बैंकबाट एक हजार दरका नोटलाई सिधै तातोपानीबाट खासा, गोन्जाउ, हङकङ लैजाने गरेको सोही बैंकका एक सेयर सदस्यले नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा बताए । उनका अनुसार श्रेष्ठले गत आर्थिक वर्षको अन्त्यदेखि अवैध नेपाली रुपैयाँ चीनको बाटो हुँदै हङकङ पुर्याउँदै आएका छन् । उनले हालसम्म करिब ३ अर्ब रुपैयाँ हङकङ पुर्याएको अनुमान गरिएको छ । यसरी अवैध रुपले नेपाली रकम विदेश लैजाने हङकङबाट मलेसिया हुँदै पुनः नेपाल भित्र्याउने कार्यमा समेत श्रेष्ठ सक्रिय रहँदै आएका छन् । उनले आफ्नो रकम हङकङको बैंकमा बचत गर्ने र हङकङबाट अवैध रुपमा तस्करी हुँदै आउने सुनको भुक्तानीका लागि नेपालबाट रकम लैजाने गरेका हुन् । तातोपानीस्थित बैंकहरूले मात्रै दैनिक न्यूनतम ९ करोड नेपाली रुपैयाँ भुक्तानी गर्दै आएका छन् । यसरी भुक्तानीमध्ये बाँकी १ करोड रुपैयाँ तातोपानी बजारमै खुद्रा संकलन हुने गरेको छ । नेपाली रुपैयाँ नेपालबाट ठूलो परिमाणमा दुबई जाने गरेको थियो । एकाएक अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्यमा उच्च वृद्धिपछि नेपाली व्यापारीहरूले हङकङबाट सुन आयात गर्न थालेका छन् । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा पटकपटक नेपाली रुपैयाँ बरामद भएपछि व्यवसायीहरूले तातोपानी नाकालाई रोजेका हुन् । यसरी नेपाली रुपैयाँ प्रयोजन खुलाई लैजान पाउने भए पनि तातोपानी नाकाबाट नेपाली रुपैयाँ बिनाप्रयोजन चीन निकासी हुन थालेको हो । सो भन्सार नाकाबाट करोडौं नेपाली विदेशिन थालेको आशंकामा गोप्य अनुसन्धान गरिँदा दैनिक ५ करोड रुपैया“ विदेशिने अनुमान सो भन्सार नाकाले गरेको छ । विदेशतर्फ सामान खरिदका लागि व्यवसायीहरूले बैंकिङ प्रणालीमार्फत र प्रतितपत्र खोलेर मात्र कारोबार गर्न पाइने व्यवस्था छ । हाल तातोपानी नाकामा मात्र ३ वटा निजी बैंकका शाखाहरू सञ्चालनमा रहेका छन् । नेपाली रुपैयाँ नचल्ने मुलुकमा नगदै ठूलो रकम जान थालेपछि तातोपानी भन्सारले तीन दिनयता तथ्यांक राख्न थालेको छ । ठूलो परिमाणमा रकम फेला परेमा सम्बन्धित निकायमा पठाउने गरेको तातोपानीका प्रमुख भन्सार अधिकृत निर्मलहरि अधिकारीले बताए । उनले ४ लाख नेपाली रुपैयाँ लैजानेको नाम, ठेगाना र कामको प्रयोजन खोलेर राख्ने गरेको जनाए । चीनमा नेपाली रुपैयाँ नचल्ने भएकाले यसको प्रयोजन खुलाउन नेपाली व्यापारीले सकेका छैनन् । यसरी सीमापारि गएको रुपैयाँ बैंकिङ च्यानलमा आउने गरेको छैन । नेपालीले सामान आयात गर्दा चिनियाँहरूलाई अमेरिकी डलरमा भुक्तानी गर्ने व्यवस्था छ । चीनबाट डलर वा युआनबाहेक अन्य मुद्रामा भक्तानी गर्न पाइँदैन । सीमित मात्रामा चिनियाँ युआन र अन्यथा अमेरिकी डलर तिरेर मात्रै सामान आयात गर्न पाइने नेपाल राष्ट्र बैंकले जनाएको छ ।