डिडिसिको ठेक्का लिन नक्कली कागजात बनाएपछि गोविन्दलाल संघाई प्रहरी नियन्त्रणमा

काठमाडौं । दुग्ध विकास संस्थानको ठेक्का पार्न सरकारी कागजात किर्ते गर्ने औद्योगिक घराना त्रिवेणी समूहका निर्देशक गोविन्दलाल संघाई पक्राउ परेका छन् । उनले संस्थानको ठेक्का आवेदन गर्दा कर तिरेको प्रमाणपत्र नक्कली बनाएका थिए । ठेक्काका लागि कर तिरेको प्रमाणपत्र बुझाउनुपर्दछ, त्यसका लागि नक्कली कागजात बनाएपछि प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान व्युरोले उनलाई पक्राउ गरेको हो ।
मंगलवार साँझ बागबजारस्थित त्रिवेणी कम्लेक्सबाट पक्राउ परेपछि उनलाई हनुमानढोका लगिएको थियो । जहाँ उनले आफू अस्वस्थ भएको बताएपछि प्रहरीले बीर अस्पताल भर्ना गरेको थियो । दुग्ध विकास संस्थानले प्याक गर्ने दूध र बट्टाका लागि मागिएको ठेक्कामा उनले त्रिवेणी प्लाष्टिक एन्ड पोलिमर्स प्रा.ली.बाट टेन्डर हालेका थिए ।
                                                             को हुन् गोविन्द
गोविन्द त्रिवेणी समूहका अध्यक्ष सुभाष संघाईका भाई हुन् । त्रिवेणी समूह सुभाष, रामचन्द्र, गोविन्द र वीरेन्द्र संघाईको कम्पनी हो । यो समूहसँग बैंक अफ एशिया, नेपाल इण्डष्ट्रियल एण्ड कमर्सियल बैंक, नेपाल लाइफ इन्सुरेन्स, प्रुडेन्सियल इन्सुरेन्स र एनएमबी बैंकमा सेयर हिस्सा छ । संघाई बन्धुहरुले सरकारसँग चिया विकास निगमको सेयर हिस्सा पनि खरिद गरेका छन् । संघाई समूहलाई काँग्रेसका वरिष्ठ नेता शेरबहादुर देउवा निकट व्यापारि मानिन्छ ।
गोविन्द आफै भने बैंक अफ एशिया र नेपाल लाइफ इन्सुरेन्स कम्पनीमा बोर्ड डाइरेक्टर छन् । गोविन्दका दाई सुभाष संघाई नेपाल लाइफका अध्यक्ष हुन् भने एनएमबी बैंकमा पनि बोर्ड डाइरेक्टर छन् । एनआईसी बैंकमा त्रिवेणी समूहका सुवास संघाईको १०.०१ प्रतिशत सेयर छ ।
गोविन्दले तीन महिना अघि सिटी सेन्टरमा भएको बिग सिनेमा अनिल अम्बानीको कम्पनी रिलायन्स मिडिया वक्र्सबाट खरिद गरेका थिए । यो कम्पनी खरिद गर्नका लागि संघाईले छ करोड रुपैयाँ खर्च गरेका थिए ।
                             नेपाल चिया विकासमा पनि लफडा
संघाई समूहले सन् २००० मा नेपाल सरकासँग चिया विकास निगमको ६५ प्रतिशत सेयर हिस्सा २६ करोड ७१ लाख रुपैयाँमा खरिद गरेको थियो । सरकारले आफ्नो स्वामित्वमा भएको जमिन संघाईलाई भाडामा लगाउने र भाडा वापत सरकारलाई प्रतिवर्ष ४० लाख बुझाउने शर्त छ ।
संघाई समूहले भने निजिकरण गर्दा भाडाका लागि दिइएको जग्गाको केही हिस्सा अतिक्रमणका कारण उपयोग गर्न नपाएको भन्दै निजिकरण प्रक्रिया टुङ्गोमा पुर्याएको छैन । निगमले सरकारलाई बुझाउनुपर्ने सबै बाँकी बक्यौता पनि तिरेको छैन ।
यही कारण १२ वर्ष अघि निगमको ६५ प्रतिशत सेयर हिस्सा लिए पनि अहिलेसम्म निजिकरण प्रक्रिया टुङ्गोमा पुगेको छैन । सरकारका केही अधिकारीलाई संघाई समूहले मिलाएका कारण यो प्रक्रिया लामो समयदेखि अल्झिरेहेको छ । यसै कारण सरकारले सेयर विक्री गर्दा पाउनुपर्ने सबै रकम र पुरै भाडा पनि पाउन सकेको छैन । संघाईले सरकारसँग कन्याम, सोक्तिम लगायतका सात वटा चिया बगानको सेयर खरिद गरेको हो ।
                                  सिटी सेन्टरमा पनि समस्या
कमलपोखरीमा बनेको सिटी सेन्टर दुई भागमा बनाइएको छ । एउटा भाग नेपाल लाइफ इन्सुरेन्स कम्पनीको स्वामित्वमा छ भने अर्को भाग संघाई समूहको स्वामित्वमा छ । लाइफ इन्सुरेन्स आफ्नो बहुमत सेयर भएको संस्था भएका कारण सिटी सेन्टरमा संघाई समूहले समस्या सिर्जना गरेको छ ।
सिटी सेन्टरमा बढी भाडा आउने पट्टिको भाग नेपाल लाइफको हो भने बिग सिनेमा भएको भाग संघाई समूहको हो । तर भाडा उठाएपछि कम भाडा नेपाल लाइफको भागमा पर्छ भने बढी भाडा संघाई समूहले लिने गरेको छ । यस विषयमा बीमा समितिमा समेत उजुरी परेको थियो । छानविनमा संघाईलाई दोषी भेटाएपछि  बीमा समितिले सिटी सेन्टरमा नेपाल लाइफको हिस्सा विक्रीका लागि छलफल गरेको थियो । छलफलका क्रममा सेन्टरको नेपाल लाइफको हिस्सा फेरी संघाई समूहले नै सस्तो मूल्यमा किन्न सक्ने सम्भावना देखिए पछि अहिलेलाई त्यो प्रक्रिया रोकिएको छ ।
                                              दालमा कालो खेल
त्रिवेणी समूह दालको कालो खेलमा समेत संलग्न छ । समूहको कम्पनी त्रिवेणी दाल एण्ड आयलले भारतबाट दाल आयात गरेर बंगलादेश निर्यात गर्दछ । भारतीय दाललाई नेपाली दाल भनेर कम्पनीले निर्यात गरेको मूल्यको चार प्रतिशतसम्म अनुदान समेत लिन्छ । यस्तै एउटा मुद्धामा राजस्व अनुसन्धान विभागले केही दिन अघि दुग्ड समूहको दाल उद्योगमा छापा मारेको थियो । त्यसबाहेक समूहले त्रिवेणी स्पिनिङ मिल्स र त्रिवेणी सिन्थेटिक यार्नको नाममा पनि सरकारबाट नगद अनुदान लिने गरेको छ ।
                                                  सम्धी पनि उस्तै
संघाईका सम्धि हुन्, विशाल समूहका अग्रवालहरु । विशाल समूह पनि संघाई समूह जस्तै थुपै्र यस्तै धन्दामा सामेल छन् । विशाल समूहले पनि बैंक, बिमा, खाद्य पदार्थ, टेलिकम लगायतका कम्पनीमा लगानी गरेका छन् । केही समय अघि संघाईका सम्धी त्रिलोक अग्रवाल प्रहरी नियन्त्रणमा परेका थिए । उनी प्रहरी नियन्त्रणमा परेपछि विरामी भएको भन्दै अस्पताल भर्ना भएका थिए ।
अस्पताल भर्ना हुन जाने क्रममा उनी प्रहरीसँगको मिलेमतोमा गेष्ट हाउसमा गएर रात गुजारेका थिए । विशाल समूह नक्कली भ्याट विल काण्डमा समेत परेको छ । समूहको युनाइटेड टे«डर्स कम्पनीले १० करोड रुपैयाँको नक्कली भ्याट विल तयार गरेको अनुसन्धानमा खुलेको छ । विशाल समूह भने एमाले नेता भरतमोहन अधिकारीको निकट छ ।
                         सम्धीको कम्पलेक्समा सम्धीको कम्पनी
पुतलीसडमा रहेको त्रिवेणी कम्प्लेक्स संघाई समूहले तयार गरेको हो तर क्म्प्लेक्समा भारतीय टेलिकम कम्पनी युनाइटेड टेलिकमको हेडक्वाटर छ । भारतीय कम्पनी युटिएलमा विशाल समूहको सेयर हिस्सा छ । युटिएलले नेपालमा कार्यालय स्थापता गर्दा विशाल समूहको २० प्रतिशत सेयर हिस्सा थियो । अहिले त्यो कम्पनीको १५ प्रतिशत सेयर उपेन्द्र महतोका बहिनी ज्वाईं तथा एमाले नेता रघुविर महासेठको नाममा छ । बाँकी पाँच प्रतिशत सेयर अझै पनि विशाल समूहसँग छ ।