सरुवाको विरोधमा कर्मचारी ट्रेड युनियनद्वारा मन्त्रालय घेराउ
रोशन कार्की
काठमाडौं, फागुन १३ । अर्थमन्त्रालयले आफ्ना मातहतका कर्मचारीलाई विभिन्न बहानामा जथाभावीरुपमा सरुवा गर्न लागेको भन्दै कर्मचारी टे«ड युनियनले मन्त्रालय घेराउ गरेका छन् । मन्त्रालय घेराउ गर्न गएका अधिकांश कर्मचारीले अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले आफ्नो स्वाथमा कर्मचारी सरुवा गरेको आरोपसमेत लगाएका छन् ।
प्राप्त जानकारीअनुसार मन्त्रालयबाट पहिलो चरणमा कर प्रशासनका कर्मचारीलाई सरुवा गर्न लागेको अर्थ मन्त्रालयको उच्च स्रोतले जनाएको छ । ‘यहाँ आफ्नो निकट र भनेको मान्नेलाई सहज र वैकपिल्क कमाइ हुने स्थानमा सरुवा गरिँदै छ र कमाइ हुने स्थानमा जानका लागि र जानचाहनेसँग रकमसमेत संकलन गरिरहेका छन्,’ नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा एक कर्मचारीले भने । उनका अनुसार एक कर्मचारीबाट न्यूनतम् ४५÷५० हजार रुपैयाँ असुली गरिएको छ ।
अर्थमन्त्री पुनले यसअघि राजस्व छलीमा सहयोग पु¥याएको आरोपमा भन्सार विभागले विभागीय कारबाही गरेका कर्मचारीलाई भन्सार कार्यालयमा सरुवा गरेका थिए । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भन्सार कार्यालयमा रह“दा राजस्व चुहावट गरेको अभियोगमा विभागीय कारबाहीमा परेका शाखा अधिकृत यम ढुंगाना र नायवसुब्बा भूपेन्द्र मैनालीलाई अर्थमन्त्रीको ठाडो आदेशमा तातोपानी भन्सार कार्यालय सिन्धुपाल्चोक सरुवा गरिएको थियो । गत कात्तिक १ गतेको मिति राखी दशैंको फूलपातीका दिन मन्त्री पुनले प्रशासन महाशाखाका सहसचिव शिशिर ढुंगानालाई जबरजस्ती टिप्पणी उठाउन लगाएर शाखा अधिकृत ढुंगाना र नायवसुब्बा मैनालीलाई सो भन्सार कार्यालयमा सरुवा गरेको अर्थमन्त्रालय स्रोतले जनाएको छ ।
मन्त्री पुनको दबाबमा भन्सार विभागबाट हुनुपर्ने सरुवालाई अर्थमन्त्रालयबाटै गरिएपछि अहिले भन्सार विभाग र मन्त्रालयबीच केही चिसोपन कायम छ । मन्त्री पुनको दबाबमा प्रशासन प्रमुख ढुंगाना र नासु मैनाली अर्थको सर्वाधिक आकर्षकको केन्द्र मानिने तातोपानी भन्सार कार्यालयमा सरुवा गरिएकोप्रति विभाग असन्तुष्ट छ ।
एयरपोर्ट भन्सारबाट छलीका सामानलाई बिनाभन्सार चेकजा“च पास गराएको अभियोगमा विभागले उनीहरूमा्थि विभागीय कारबाही गरेको थियो । कारबाहीमा परेका नासु मैनाली तातोपानी भन्सारमा सरुवा भएका छन् । अधिकृत ढुंगाना २०६८ फागुनमा नेपालगञ्ज आन्तरिक राजस्व कार्यालयबाट भन्सार विभागअन्तर्गत सरुवा भई एयरपोर्टमा खटिएका थिए । २१ दिनभित्र पदस्थापन भएको कार्यालयमा हाजिर हुनुपर्नेमा ऐनमै नभएको सरुवा संशोधन गराएर मन्त्रालयमा सिधैं तातोपानी भन्सारमा सरुवा गराइएको हो । मन्त्री पुनलाई खुशी पारी शाखा अधिकृत भीम घिमिरे, खरिदार शिवराज विष्ट, नासु तुल्सीराम चुवाई सरुवा हुन सफल भएका छन् । यसरी सरुवा हुनेमा घिमिरे आन्तरिक राजस्व कार्यालय भक्तपुरबाट राजस्व अनुसन्धान Ôेत्रीय कार्यालय इटहरी, विष्ट आन्तरिक राजस्व कार्यालय ललितपुरबाट राजस्व अनुसन्धान विभाग, खरिदार राजनकुमार विसीको पनि अवधि नै नपुगी सरुवा गरिएको छ ।
यस सम्बन्धमा पटक–पटक अर्थमन्त्रालयका सचिव शान्तराज सुवेदीलाई सम्र्पक गर्दा उनी सम्र्पकमा आएनन् । त्यस्तै ट्रेड युनियनहरूले सो गैरकानुनी सरुवाको विरोध गर्न नपाउन् भन्ने उद्देश्यले नेपाली कांग्रेसनिकट ट्रेड युनियनका शंकर पुरीलाई मेची भन्सारबाट राजस्व अनुसन्धान विभाग, एमालेनिकट निजामती कर्मचारी संगठनका नासु विनोद श्रेष्ठलाई मन्त्रालयबाट राजस्व अनुसन्धान विभागमा सरुवा गरिएको थियो ।

अर्थमन्त्रालयका अधिकांश कर्मचारी सरुवा

अर्थ मन्त्रालयअन्तर्गतका निकायमा हाल मौलाइरहेको आर्थिक अपराधजन्य क्रियाकलाप र राजस्व चुहावटलाई अविलम्ब नियन्त्रण गरी चुस्तदुरुस्त अवस्थामा ल्याउन र गलत क्रियाकलाप बन्द गर्नसमेत विभिन्न कर्मचारी संगठनले दबाब दि“दै आएका छन् । कर्मचारी संगठनहरूले भन्सार कार्यालय तथा राजस्व अनुसन्धान विभागअन्तर्गतका कार्यालय एवं आन्तरिक राजस्व कार्यालय, उद्यमी, व्यवसायी, भन्सार एजेण्ट, कर लेखापरीÔकबीच मिलेमतो गरी अत्यधिक राजस्व चुहावट हुने दाबी गरेका छन् । दैनिक भन्सार प्रशासनको मिलेमतोमा मालसामानको मूल्यांकन, परिमाण तथा गुणस्तर गलत घोÈणा र जाँच पासबाट भइरहेको राजस्व चुहावट गर्ने प्रवृत्ति अविलम्ब बन्द गरी वस्तुनिष्ट गर्ने कार्य तुरुन्त थालनी गर्नुपर्ने माग गर्दै कर्मचारी संघ÷संगठनले सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराउ“दै आएका छन् ।

अर्थमन्त्रालयले निजामती सेवा ऐन, नियमावली र मन्त्रालयको नीतिअनुसार अवधि नपुगेका र विवादमा परेका कर्मचारीको सरुवा÷बढुवा गर्न नमिल्ने प्रावधान छ । अर्थमन्त्री पुनको दबाबमा मन्त्रालयले बनाएको नीति र पद्धतिसमेत मिचेर सरुवा गरिएको मन्त्रालय स्रोतले जनाएको छ । निजामती सेवा ऐनअनुसार ‘क’ वर्गको कार्यालयबाट ‘क’ मै सरुवा नगर्ने मन्त्रालयको नीति छ । तर, २०६९ कात्तिक १ गतेको मिति राखी दशैंको फूलपातीका दिन गरिएका सबै सरुवा ‘क’ बाट ‘क’ वर्गकै कार्यलयमा गरिएको छ । यसरी कुन विभागअन्तर्गतको कर्मचारी सरुवा÷बढुवा गरिनुपर्ने हो सोही विभागले टिप्पणी उठाई सरुवा÷बढुवा गर्ने ऐनमा उल्लेख छ, तर पछिल्लो समय विभागले गर्नुपर्ने सरुवा सिधंै मन्त्री पुनको दबाबमा प्रक्रिया मिचेर अर्थ मन्त्रालयले गरेको छ ।