साउनमा हरियो चुरा 

                                                                                                          जगन्नाथ दुलाल

वर्षा प्रेम र झरीको सँगम साउन महिना । यहि महिना हो भगवान् कृष्ण र राधाले रसलीला रचाएको । भगवान् शिबको अति पि्रय महिना पनि हो यो । साउनको प्रत्येक सोमबार महिलाहरुले निराहार ब्रत बसी शिबको उपासना गर्ने गर्छन् । यहि साउन महिनामै बिबाहको पहिलो बर्षमा पानी छल्ने भनेर महिलाहरु माइत जाने चलन छ । तर पछिल्लो केहि बर्ष यता यो महिना हरियो चुरा हातमा मेहन्दी र हरियै सारीमा सजिने महिनाका रुपमा समेत चिनिन थालेको छ । प्रेमीकाको हातभरी हरियो चुरा लगाइदिएर आफ्नो प्रेम ब्यक्त गर्ने राम्रो अबसर पनि बन्दै छ साउन महिना । 

च्ााबहिल गणेशथानको एक चुरा पसलमा भेटिएकी काठमाण्डौ कपनकी मेरिना चापागाई हातमा हरियो चुरा लगाए पछि फुरुङ्ग छिन् । बिबिएस प्रथम बर्षमा अध्ययनरत उनी साउन महिना आएपछि कत्ती बेला चुरा लगाउन जाउँ हुन्छ मन थाम्नै नसक्ने बताउँछिन् । ु हरियो चुरा हातमा मेहेन्दी लगाउँदा मनै आनन्द हुन्छ ु उनी थप्छिन् ुइट्स वन्डस्र ु । म त कहिले साउन आउला भनेर पर्खेर बस्छु । उनले साउनमा हरियो चुरा लगाउन थालेको पनि चार बर्ष बितिसक्यो रे !

जिबनमा पहिलो पटक हरियो चुरा लगाउनेको अनुभब चाहिँ कस्तो छ त जिवनमा पहिलोपटक चुरा लगाएको बताउने जोरपाटीकी मनीता शाहि भन्छिन् ुचुरा गाउँलेहरुले लगाउँछन् जस्तो लाग्थ्यो तर होइन रहेछ मसिनो स्वरमा उनी बोलिन्ु चुरा त महिलाहरुको सौभाग्यको प्रतिक पो हो त । यसले म मा म्याचुरीटी बढाएको अनुभब हुन थालेको छ ु । कस्तो लागिरहेको छ त चुरामा सजिँदा प्रश्न पुरा हुन नपाउँदै बोलीन् ुशब्दमा ब्यक्त गर्नै सक्दिन सार्है रमाइलो । आफुलाई मोर्डन भन्नेहरु पनि साउनमा हरियो चुरा लगाइरहेका देखिन्छन् । साउन भन्ना साथै हरियो चुरा सम्झने शहरिया युवतीहरुको सँख्या पनि कम छैन । 

अरु समय चुरा लगाउने कुरालाई त्यती महत्व नदिनेहरु पनि साउनमा चुरा लगाउन झुम्मीन थालेका छन् । अहिले हातमा मेहेन्दी हरियो चुरा र हरियै सारीमा सजिने युवती देखि बृद्ध महिलाहरु सम्म बाक्लै भेटिन्छन् । हरियो चुरा हातमा मेहेन्दी र हरियै सारीमा भेटीएकी भक्तपुरकी उर्मिला खड्का हरियो चुरा एकआपसमा ठोक्किँदा आउने आवाजले बेग्लै सन्तुष्टि मिल्ने बताउँछिन् । ु हरियो चुरामा स्मार्ट महसुस गर्छु उनी भन्छिन् ु त्यसमाथी हातमा मेहेन्दी र हरियो सारीमा सजिएपछि त परी नै भएँ जस्तो लाग्छ ु हा ुहा॥ हा निक्कै खुलेर कुरा गरिरहेकी थिइन् उनी । 

साउनको यो हरियो चुरा प्रेमीहरुका लागी प्रेम प्रकट गर्ने राम्रो माध्यम बन्न थालेको छ । राजधानीका चुरा पसलहरुमा आफ्नी प्रेमीकालाई खुशी बनाउन चुरा किनीदिन जाने युवाहरुको पनि कुनै कमी छैन । नाम नलेख्ने शर्तमा आफ्नो प्रेमीसँग चुरा किन्न आएकी एक युवतीले प्रेमीले किनिदिएको चुरा लगाउँदा प्रेमसम्बन्ध प्रगाढ हुने बताइन् । निक्कै लजाइरहेकी उनी हामी सँग खासै खुल्न चाहिनन् । ुतपाईँले नाम लेखिदिनुभयो भने त परिवारले हाम्रो प्रेमबारे थाहा पाउँछ त्यसपछि ुओ माई गढु’ धेरै कुरा नगरौ ल ु उनका प्रेमी बोले । समर्थनमा युवती पनि टाउको हल्लाइरहेकी थिइन् ।

सँधै जसो खाली जस्तै रहने राजधानीका चुरा पसलमा अहिले ग्राहकको रामै्रे घुइँचो लाग्न थालेको छ । साउन लागे सँगै चुरा पसलका ब्यापारीहरुको ब्यस्तता बढेको छ । साउन महिना उनीहरुका लागी राम्रो आर्थिक आम्दानी गर्ने अबसर बनेर आउने गर्छ । च्ााबहिल गणेशथानमा बिगत १० बर्षदेखि चुरा पसल सन्चालन गरिरहेकी बिक्रेता सुनीता श्रेष्ठ साउन लागे सँगै ब्यापार फस्टाएको बताउँछिन् । ु केहि बर्ष यता यो महिनामा चुरा लगाउने चलन नै बनिसकेको छ ु श्रेष्ठ भन्छिन् ु युवती देखि बृ¢ महिला सम्म चुरा लगाउन आउने गर्छन् । यो महिना राम्रै कमाई हुन्छ ।ु

उनकै जस्तो अनुभब छ न्युरोडमा चुरा पसल चलाइरहेकी सबिना कार्कीको पनि । उनले त साउनमा चुरा बेच्न आफु मात्रै पर्याप्त नहुने भएकाले कामदार समेत राखेको बताइन् । ुअरु महिनामा त सामान्य ब्यापार हुन्छ एक्लैले भ्याइन्छ तर साउनमा चुरा लगाउने फेसन नै बनिसकेकाले ग्राहक धेरै आउँछन् मान्छे नराखी भ्याइन्न ु कार्कीले आफ्नो अनुभब सुनाइन् । हामीले सँवाद गरिरहँदा उनी भने ग्राहकको हातमा हरियो चुरा लगाइदिँदै थिइन् ।

                                                             Journalistjagan@gmail.com