हुण्डी कारोवारीमा राजस्वको हुण्डरी

काठमाडौं। ट्राभल्स र मनि ट्रान्सफरको बोर्ड झुण्ड्याएर अवैध हुन्डीको कारोबार गर्नेहरूलाई राजस्व अनुसन्धान विभागले कारबाही थाले जस्तो गरेको छ। विभागले अवैध रुपमा हुण्डीको कारोबार गरेको उजुरीको आधारमा २०६८ साउन ३० गते तीन ठाउँमा छापा मारी टोपलेको छ। हुण्डीको कारोबार गरेको आशंकामा सुन्धारास्थित युनियन ट्राभल्स एण्ड टुुर्स र त्यसै मातहतको एडभान्स मनी ट्रान्सफरमा छापा मारेको विभागले सोही दिन पशुपति मनी ट्रान्सफरमा पनि छापा मारेको थियो। विभागले युनियन ट्राभल्स र एडभान्स मनी ट्रान्सफरबाट १६ लाख रुपैयाँ बरामद गरेको थाहा भएको छ। हुण्डीमार्फत् देशको अरबौं रुपैयाँ पूँजी पलायन भइरहे पनि त्यस्ता कारोबारीहरूलाई प्रहरीले छिटफुटरुपमा पक्राउ गर्ने बाहेक प्रभावकारी कारबाही हुन नसकिरहेको अवस्थामा राजस्वले कारबाही अगाडि बढाएकोले आर्थिक अपराधीहरूमा सामान्य हलचल भएको छ। तर राजस्वले हुन्डीको कारोबार गर्नेविरुद्ध कारबाही सुरु गरेपनि उत्साहबर्द्धक परिणाम नआएको महानिर्देशक शान्तबहादुर श्रेष्ठको प्रतिक्रिया छ। उनले भने–'उत्साहबर्द्धक नतिजा निकाल्ने योजना थियो, तर अपेक्षा गरेअनुसार भेटिएन।  विभागले हुन्डी कारोबारीहरूले के कति कारोबार कुन देशमा गरेका छन् भन्ने जानकारीका लागि कारोबारी मेन कम्प्युटरको हार्डडिस्क लगेर अनुुसन्धान गरेको भए सबै अबैध कारोबार छर्लङ्ग हुनेमा त्यसतर्फ विभागका कर्मचारीले खास ध्यान नदिनुमा रहस्य लुकेको कुरा जानकारहरू बताउँछन्। त्यसो त विभागका उपमहानिर्देशक शिशीर ढुंगाना हुन्डीको कारोबार गर्नेहरूको डेस्कटप, ल्यापटप कम्प्युटर लगायतका खातापाता जफत गरिएको र अनुसन्धान भइरहेको बताउँछन्। विभागमा हुन्डीको कारोबार गर्ने विरुद्ध ६–७ वटा उजुरी परेको ढुंगानाले बताए। खाडीमुलुक, अष्टे्रलिया, दक्षिण कोरिया र भारतमा समेत हुन्डीमार्फत् पूँजी पलायन भइरहेको भन्दै परेको उजुरीमा विभागले छानबिन गरिरहेको उनले बताए। अनुसन्धानका क्रममा भएकाले नाम भन्न नमिल्ने जानकारी ढुंगानाले दिए। विभागले युनियन ट्राभल्सका संचालक कृष्ण ज्ञवालीलाई तारेखमा छाडेको छ भने मनकामनाका संचालक फेला नपरेको बताए। राजस्वको छापामा परेको युनियन र एडभान्सका मालिक कृष्णप्रसाद ज्ञवाली ट्राभल्सको बोर्ड राखेर हुन्डीको कारोबार गर्नेमध्ये अग्रपंक्तिमा पर्छन्.। राजनीतिक संरक्षण प्राप्त भएकाले उनको कारोबारबारे प्रहरी जानकार भएपनि चासो नदेखाउने भएकाले उनले छोटो समयमै करोडौं करोड रुपैयाँ आर्जन गरेको उनलाई चिन्नेहरूको भनाइ छ। राजस्वले छापा मारेपछि ज्ञवालीले केस ढिसमिस पार्न राजनीतिक दबाब दिइरहेको विभाग सूत्रको भनाइ छ। ज्ञवाली काष्ठमण्डप विकास बैंकका डाइरेक्टरसमेत हुन्। विभागले हुन्डीको कारोबार गर्ने तीनवटै संस्थाको कागजात अध्ययनका लागि लगेको जनाएको छ। 
काठमाडौंमा एउटा व्यवसायको बोर्ड राखेर हुन्डीको कारोबार गर्ने धेरै व्यापारीहरू रहेको अपराध अनुुसन्धान महाशाखा सम्बद्ध प्रहरी सूत्रको भनाइ छ। तिनीहरूमध्ये पवन सरिया, हरि चिरानिया, शोभा खरेल, मोहन अग्रवाल, गोविन्द सरिया र प्रदीप सरिया, बच्चु पौडेल र नारायण पौडेलको समेत नाम आउने गरेको छ। खरेलले बेलायतमा मात्र र गोविन्द र प्रदीप सरियाले चीनको मात्र हुन्डीको कारोबार गर्दैआएको प्रहरी स्रोतको दाबी छ।  त्यसैगरी सिंगापुर इन्टरप्राइजेज सुन्धारा, धाख्वा बिल्डिङका रवि कचुरिया, सुन्धारामै मनकामना ट्राभल्सका नाममा मदन केसी र दरवारमार्गमा इमिरेट्स ट्राभल्सको बोर्डमा राजु मालुले हुन्डीको कारोबार गर्दैआएको कुरा जानकार सूत्र बताउछ। त्यसो त नयाँबसपार्कका केही होटल र गेष्टहाउसबाट समेत हुन्डी र डलरको अबैध कारोबार हुने गरेको प्रहरी स्रोत बताउँछ। तातोपानीका ब्यापारी नारायण पौडेल त करोडौं डलर अपचलनको आरोपमा २ बर्ष थुनामा परी केही समयअघि मात्र जेल मुक्त भएका ब्यक्ति हुन्। केही समयअघि पवन सरियाको ७५ लाख रुपैयाँ लुटियो। तर त्यत्रो रकम लुटिदा उनले प्रहरीमा समेत उजुर गरेनन्। हुन्डीको कारोबार गर्ने उनले सम्पत्तिको स्रोतको रहस्य खुलेर कानुनी कारबाहीमा पर्ने डरले उजुरी नगरेको मारवाडी सूत्र बताउछ।