एनसेलको सेवा  नेपाल टेलिकम भन्दा ७७ प्रतिशत महंगो
कमाण्डर पोष्ट
काठमाडौं । नीजि मोवाइल कम्पनी एनसेलले पछिल्लो पटक कर छली र विभिन्न योजनाको नाममा उपभोक्ता ठगी गरेको खुलासा भएको छ ।  नेपाल दुरसञ्चार प्राधिकरणले नेपालका दुई ठूला मोवाइल सेवा प्रदायक कम्पनी नेपाल टेलिकम र एनसेलका बारेमा गरेको एक तुलनात्मक अध्ययनले एनसेल नेपाल टेलिकम भन्दा ७७ प्रतिशत महंगोमा सेवा बेची रहेको प्रतिबेदन तयार गरेको छ । एनसेल नेपालीकालागि मात्र भन्दै विज्ञापनमा करोडौ रुपैयाँ खर्च गर्द आएको सो कम्पनीले मंहगो र आपराधिक कृयाकलापमा बढी प्रयोग गर्न दिएको छ । प्राप्त विवरणका अनुसार आपकारधिक कृयाकलापमा एनसेलको सिम अत्याधिकमात्रामा प्रयोग भएको तर सोबार सोचे अनुसार व्यापार नभएकाले कम्पनीले संकलन गर्नु पर्ने रकम विभिन्न योजना बनाएर र अत्याधिक मंहगोमा सेवा प्रदान गरेर संकलन गरेको खुल्न आएको छ ।
आइटियुले निर्धारण गरे अनुसार टेलिफोनका लागी मोवाइल सेवाका विभिन्न कलहरुको टोकरीप्रति महिना ५० मिनेट ९ सेकन्डको हुन्छ । करको हिसाव नगर्ने हो भने, यो मूल्य नेपाल टेलिकमका हकमा ५७ रुपैयाँ १५ पैसा पर्न जान्छ भने, एनसेलका हकमा यो मूल्य १ सय १ रुपैयाँ २५ पैसा अर्थात नेपाल टेलिकमको भन्दा ७७ रुपैयाँ ५ पैसा मंहगोमा सेवा प्रदान गरेको पाईएको छ । यसरी विभिन्न योजना देखाएर उपभोक्तासंग डकैति गरि रहदा समेत सरकारी निकाय मौन रहेका कारण उपभोक्ताहरु मारमा परेका छन् ।
एनसेलले देशका बहुसंख्यक सोझा साझा र गरीवलाई ‘भिमकाय’ विज्ञापनवाट कार, मोटरसाइकल, सुन, मोवाइल, नगदका बम्पर उपहार राखी ‘धनी बन्ने सपना’ देखाएर महंगो सेवा बेच्न सफल छ । अर्को तिर धनी र व्यवशायीलाई विभिन्न सुविधा युक्त तुलनात्मक रुपमा गुणस्तरीय र सस्तो सेवा उपलव्ध समेत गराएको खुलेको छ । व्यवसायी र आपराधिक कृयाकलापमा संलग्नलाई गुणस्तरिय सेवाका साथै सस्तो मुल्यमा इन्टरनेट र अन्य सेवा उपलव्ध गराएको पाईएको छ भने, गरिव तथा जेहन्दारलाई सोही इन्टरनेट र अन्य सेवा अत्याधिक महगोमा बिक्री गरी गरिवलाई चुसेर धनीलाई पोशाउने काम एनसेलले गरेको सोही कम्पनीका एक कर्मचारीले नामा नलेख्ने सर्तमा बताए । सर्वसाधारणले बुफ्नै कठीन हुने वेबसाइट र एस एम एसवाट मात्र थाहा पाउन सकिने विभिन्न सहुलियत सहितका योजनाले गर्दा एनसेलले सिमित चलाख, पढे लेखेका र व्यवसायीहरुलाई सस्तो सेवा उपलव्ध गराउने गरेको छ भने, बहुसंख्यक साधारण सोझा साझालाई यो सस्तो सेवा व्यवहारिक रुपले  निषेध नै गरेको ती कर्मचारीले बताए ।

विदेशी लगानीमा नेपालको आकाश प्रयोगगरि सञ्चालनमा ल्याएको एनसेल कम्पनीको सिमबाट चोरी, लुटपाट, हत्या, अपहरण जस्ता जंघन्य अपराधमा प्रयोग हुने गरेको सुरक्षाकर्मीको भनाई रहेका छ । एकातर्फ अपराधिक कृयाकलापमा ९५ प्रतिशत प्रयोग हुदै आएको सो कम्पनी टेलियासोनेरा आफ्नै देश स्विडेनमा भ्रष्टाचारको मुद्धा अझै समेत फैसला भएको छैन । टेलियासोनेरामा स्विडेन सरकारको ३७ प्रतिशत सेयर भएकोले भ्रष्टाचार मुद्धामा छानबिन गर्न त्यहाँको सरकारले सो कम्पनीमाथी अनुसन्धान गरीरहेको छ  ।
टेलियासोनेराको उज्बेक साझेदारको स्विडिश बैँकमा रहेको ३ करोड अमेरिकी डलर सम्पति अबैध भएको भन्दै  अनुसन्धान गर्न आदेश स्विडेनको अदालतले दिइ सकेको छ । टेलियासोनेराले उज्बेकिस्तानको मोबाइल कम्पनी युसेल किन्न, लाइसेन्स, फिक्वेन्सी र टेलिफोन नम्बरहरु लिन आभाक्यानको नाममा रहेको तर टाकिलान्ट लिमिटेडलाई २ अर्बभन्दा बढी क्रोनर घुस दिएको खुलासा भएको छ । त्यही दिन टेलियासोनेराले त्यो कम्पनीसँग सम्झौता भएको पुष्टी गरेको छ । सो कम्पनीलाई ३ करोड अमेरिकी डलर (१० गुणा कम) रकम मात्रै दिएको र त्यसवापत् युसेलमा २६ प्रतिशत सेयर दिएको अनुसन्धानबाट खुलेको हो । एनसेलमा भएको अनियमितताबारे पनि अनुसन्धान सुरु भएको गोप्य रुपमा उच्च स्रोतले जनाएको छ । अहिले एनसेल ब्रान्डमा टेलियासोनेराको लोगो र रङसहित सञ्चालन भइरहेको मोबाइल कम्पनीको लाइसेन्स खासमा स्पाइस नेपालले लिएको थियो । सन् २००१ को सेप्टेम्बरमा स्पाइस नेपालले लेटर अफ इन्टेन्ट पाउँदा कम्पनीमा मोदी नेपाल (५५ प्रतिशत) खेतान ग्रुप (४० प्रतिशत) र स्पाइस सेल (५ प्रतिशत) मालिक थिए । तर राजा ज्ञानेन्द्रकोे सकृय शासनको बेला सेप्टेम्बर २००४ मा लाइसेन्स पाउँदा यो कम्पनीमा राज ग्रुपको ९५ प्रतिशत शेयर थियो जसको मालिक ज्ञानेन्द्रका ज्वाई राजबहादुर सिंह रहेका थिए । शक्ति र पैसाको भरमा मोबाइल लाइसेन्स हत्याउने टेलियासोनेराको क्रम ज्ञानेन्द्रको शासन पतनपछि पनि भने रोकिएको छैन । ज्ञानेन्द्रको पतनपछि उदाएको तत्कालीन माओवादी नेपालको नयाँ शक्तिका रुपमा रहेको अबस्थामै सो कम्पनीद्वारा बिक्री गरिएका ९५ प्रतिशत सिमबाट अपराधिक कृयाकलापमा प्रयोग हुने गरेको छ । ‘एनसेल नेपालकै लागि’ भन्ने नाराका साथ सुरु गरेको सो मोवाइल प्रदायक कम्पनी नेपालको आन्तरिक गतिविधिलाई ‘र’ कालागि विवरण पेश गर्ने समेत कार्य गर्दै आएको छ ।
एनसेलले काठमाडौं, हेटौंडा, विराटनगर र पोखरामा डाटा सेन्टर स्थापना गरेर सबै रेकर्ड राख्ने र उताबाट माग भएबमोजिम उपलब्ध गराउने गरेको छ । एनसेलले नेपालका उच्च स्तरका नेता तथा अधिकारीहरुले गरेका वार्ताहरुको रेकर्ड यसअघि नै पनि ‘रअ’ को हातमा पुगिसकेको थियो । यसैगरी, अबैधरुपमा सञ्चालनमा रहेको एनसेलको कलसेन्टरको बारे समाचार सार्वजनिक भएपछि केही कर्मचारीको तलवमा वृद्धि गरेको थाहा हुन आएको छ । सो कम्पनीले २ वर्षभन्दा बढि समय काम गरेका कामदारको तलवमा ४१ रुपैयाँबाट वृद्धिगरी ४५ रुपैयाँ ५ पैसा पु¥याएको छ । अन्यको हकमा कुनै निर्णय गरेको छैन् । कामदारालाई भने सो तलब वृद्धिको कुनै जानकारी दिएको छैन साउनको मासिक तलवमा सो रकम थप गरेर दिएको हो । सो कम्पनीमा ३ सय जना कर्मचारी मध्ये ५० जनाको मात्र वृद्धि गरेको छ ।