तातोपानी भन्सारमा १७ किलो सुन बरामद
                   दुइ चिनियाँपिहत तीन पक्राउ 

रोशन कार्की÷रोशन पाण्डे
काठमाडौं । सशस्त्र प्रहरी र तातोपानी भन्सार कार्यालयको संयुक्त टोलीले तातोपानी नाकाबाट लुकाई–छिपाई नेपाल ल्याइँदै गरेको अवस्थामा बुधबार १७ किलो अवैध सुन बरामद गरेको छ । सुन तस्करीमा संलग्नता देखिएपछि एक महिलासहित तीन जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । तातोपानी भन्सार नजिक मितेरी पुलबाट ९ किलो सुनसहित एक नेपाली महिला पक्राउ परेपछि उनकै बयानका आधारमा प्रहरीले भन्सार आसपासका क्षेत्रबाट थप दुई जना चिनियाँ नागरिकलाई पनि पक्राउ गरेको हो ।
पक्राउ परेका दुई चिनियाँ नागरिकबाट पनि आठ किलो सुन बरामद भएको भन्सार कार्यालयले जनाएको छ । पक्राउ पर्ने नेपाली महिला भने सिन्धुपाल्चोक मार्मिन–८ निवासी ल्हामो तामाङ रहेको प्रहरीले बताएको छ । पक्राउ परेका अन्य दुई चिनियाँ नागरिकको भने पहिचान खुलिसकेको छैन । तिब्बतको खासाबाट कम्मरमा लुकाएर नेपाल ल्याउ“दै गर्दा तातोपानी भन्सार गेटमै ती महिला ११ बजे पक्राउ परेको सशस्त्र प्रहरी र भन्सार कर्मचारीले जनाएका छन् । सुराकीका आधारमा भन्सार कर्मचारीले उनीहरूको शरीर खानतलासी लिने क्रममा कम्मरमा लुकाई–छिपाई राखिएको अवस्थामा सो परिमाणको सुनका ९ वटा बिस्कुट फेला परेको प्रहरीले बताएको छ । स्रोतका अनुसार पक्राउ पर्नेहरू भरिया मात्र भएको र उनीहरूले सो सुन काठमाडौंसम्म पु¥याउने ठेक्का पाएको बुझिएको छ । भन्सार गेटमा सुन बरामद भएको यो दोस्रोपटक हो । एक वर्Èअगाडि यही स्थानमा ३ किलो सुन बरामद भएको थियो ।

व्यापारीबीच कमिसनको कुरा नमिल्दा नाकाबाटै सुनसहित १ जना पक्राउ परेपछि अन्य २ जना दोस्रो चरणमा पक्राउ परेका थिए । नेपाली व्यापारीले २ जना चिनियाँ नागरिक महिला र १ जना नेपाली नागरिक महिलालाई सुन बोकाई नेपाल ल्याउँदै गर्दा व्यापारीकै सूचनाका आधारमा सुरक्षाकर्मीले नियन्त्रणमा लिएको समाचार स्रोतले जनाएको छ ।
पुरुषलाई प्रयोग गर्दै आएका व्यापारीले यसपटक महिलालाई सुन बोकाई नेपाल–खासा सिमाना कटाउन प्रयोग गरेको थियो । एक÷दुई दिनअघि नै सो सुन नेपाल भित्र्याउनुपर्नेमा भरियाबीच सुन ल्याएबापत पाउनुपर्ने रकममा कुरा नमिल्दा केही दिन आयात कार्य पनि रोकिएको स्रोतले बताएको छ । स्रोत भन्छ, ‘सुन आयातको जिम्मा लिएको व्यवसायीसँग कमिसन माग गरेको र सो कमिसन दिन नसक्ने बताएपछि सूचना सरकारी निकायसमक्ष दिइएको हो, सोही सूचनाका आधारमा १७ किलो सुन सुरक्षाकर्मीले नियन्त्रणमा लिएका हुन् ।’
सो सुन काठमाडौंसम्म ल्याउने जिम्मेवारी सोही जिल्लाको तातोपानी गाविसका स्थानीय बासिन्दा चन्द्र शेर्पाले लिएको स्रोतले जनाएको छ । व्यवसायीका कारण गत वर्षको अन्त्यतिर सोही नाकाबाट लुकाई–छिपाई नेपाल भित्र्याउँदै गरेको सुनकाण्डमा कमिसनको कुरा नमिल्दा मनमुटाव भएका व्यवसायीले खासाबाट सुन आयात हँुदै गरेको सूचना भन्सार सुरक्षार्थ खटिएको टोलीलाई जानकारी भएको थियो ।
लामो समयदेखि खासाबाट सुन भित्र्याई भारत चोरी–निकासी गर्न ‘ट्रान्जिट’ का रूपमा प्रयोग हुँदै आएको छ । भन्सार छलेर ल्याइने भएकाले तस्करीको सुनमा धेरै नाफा हुने गरेको छ । यो नाकाबाट दैनिक २० किलोभन्दा बढी सुन भित्रिने गरेको स्रोतको दाबी छ । तोलामा ५ हजार रूपैयाँसम्म नाफा हुने भएपछि सुनको तस्करीमा सो नाकाको प्रयोग व्यापक हुने गरेको थियो । अवस्था हेरेर एकपटकमा ५ सयदेखि १ हजार रूपैयाँ दिएर सुन बोकाएर भरियालाई नाका कटाउने गरेको स्रोतको दाबी छ ।
गत असोजमा चीनको खासाबाट तस्करी गरेर राजधानी ल्याइएको ३५ किलो सुनसहित ४ जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो । केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरोले कन्टेनरमा लुकाएर ल्याउँदै गरेको उक्त सुन बिहान साढे ५ बजे कोटेश्वरबाट बरामद गरेको थियो । त्यतिबेला नियन्त्रणमा रहेकोे सुनको साहु कालिकास्थानका मोहन अग्रवाल र बौद्ध चुच्चेपाटीका ध्याम्जो लामा, कन्टेनर साहु नामगेल भनिने ओमबहादुर बज्राचार्य र कन्टेनरका चालक निमा छिरिङ तामाङलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो ।
यसैगरी, गत जेठमा १६ किलो सुनसहित काठमाडौं प्रहरीले ४ जनालाई पक्राउ गरेको थियो । उनीहरूले जुत्ताभित्र सुनको बिस्कुट राखेर काठमाडौं ल्याएका थिए । मंसिर दोस्रो साता काभ्रेको धुलिखेल चेकपोस्टले ९ किलो बरामद गरेको थियो । त्यस समयमा कन्टेनरका चालक मात्र समातिएका थिए । व्यापारीले एक किलो सुन भारत पु¥याउन सकेको खण्डमा एकपटकमा २ लाख रूपैयाँसम्म नाफा हुने गरेको छ । ०४३ सालमा प्रहरी महानिरीक्षकबाट अवकाश पाएका डिबी लामा र तत्कालीन अधिराजकुमार धीरेन्द्र शाहका एडिसी भरत गुरुङ तस्करीको आरोपमा कारबाहीमा परेपछि विस्तारै हवाईमार्ग छाडी सुन तस्करले स्थलमार्गबाट भित्र्याउन थालेको अनुसन्धानबाट खुलेको छ ।